Πέτρος Γεωργαρίου! της πέτρας, του μαρμάρου, του χαλκού…

Το χάρισμα του “λαξεύειν”

Γεννήθηκε το 1957 στη Λάγεια της Προσηλιακής Μάνης. Ένα παιδί σε ένα κακοτράχαλο μέρος, που για παιχνίδια του είχε τις πέτρες! Στα περιβόλια της πέτρας, του ασπαλαθρού και της αγριλιάς, πηδοβόλαγε από πέτρα σε πέτρα αφουγκραζόμενος τον ήχο της! Ήθελε να ακούσει, και να ανατριχιάσει με την μουσική τους. Αντί για μολύβια και τετράδια, ένα παλιόσφυρο και ένα καλέμι. Πάλευε στο ξερόβουνο να βρει την κατάλληλη για να ακούσει ντο ρε μι.

Είχε βάλει στόχο από μικρό παιδί, να μάθει να πελεκάει την πέτρα, το μάρμαρο, να δημιουργεί με το χαλκό και το κερί! Έτσι τον βρίσκουμε από το 1976 μέχρι και το 1979 να σπουδάζει στην σχολή καλών τεχνών της Τήνου! Με δάσκαλο τον Γιάννη Μανιατάκο. Μαθαίνει να λαξεύει το μάρμαρο και να δημιουργεί με την χαλκοχυτική. Αποφοίτησε με υποτροφία. Εισάγεται το 1979 στην σχολή καλών τεχνών της Αθήνας. Διδάσκουν εκεί οι κορυφαίοι δάσκαλοι Θύμιος Πανουργιάς, Δημήτρης Μυταράς, και Θεόδωρος Παπαγιάννης. Τελειώνει το 1984 και ασχολείται στο χώρο της τηλεόρασης και του κινηματογράφου, φτιάχνοντας ειδικά καλλιτεχνικά ντεκόρ και σπέσιαλ εφέ.

Δεν μιλάμε για άλλον παρά για τον Πέτρο Γεωργαρίου! Τον Μανιάτη γλύπτη που κρατά ψηλά το λάβαρο της Μάνης με την ηθική του,  την τέχνη του και την αξία του, κάνοντάς μας όλους περήφανους! Διακρίνεται για τα σπουδαία έργα που έχει φιλοτεχνήσει.

Σπουδαία έργα του

Μεγάλα έργα του βρίσκονται: ανδριάντας Έφεδρου Αξιωματικού στο Ρέθυμνο, Παναγιώτη Βλαχάκου στην πλατεία Τερψιθέας Πειραιά, Καπετάν Λίτσα στη Μυρσίνη Λακωνίας. Βασιλιά Λεωνίδα στη Μελβούρνη Αυστραλίας, φιλόσοφου Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου στη Σκάλα Λακωνίας, Σπύρο Μουστακλή στο Μεσολόγγι, Πλαστήρα στη Λάρισα και πολλοί άλλοι επώνυμοι και ανώνυμοι. Έχει φιλοτεχνήσει πολλά γλυπτά για ειδικές τελετές παρουσιάσεων όπως: βραβεία Όσκαρ, βραβεία Ερμής, βραβεία πρόσωπα της χρονιάς, βραβεία Ποπ κορν, γλυπτό για τους Rolling Stones στο Ολυμπιακό στάδιο. Έχει συμμετοχή σε πάνω 400 διαφημιστικές ταινίες, ταινίες μεγάλου μήκους και θεατρικά έργα.

Συνεργασίες κορυφής

Μερικές από τις συνεργασίες είναι με: Θεόδωρο Αγγελόπουλο, Παντελή Βούλγαρη, Μανθούλη, Κώστας Κουτσομίτης, Δημήτρης Πιατάς, Καβουκίδης, Πανουσόπουλος, Περάκης, Βέγγος, Τάσος Πουλμέτης, Άρης Παφαλούκας. Κάποιες από τις μεγάλες ταινίες είναι: Πολίτικη κουζίνα, Νύμφες, Ματωμένα χώματα, Άπνοια, Η ζωή μου στα ερείπια με τη Βαρντάλος, Μέρες και Νύχτες μεγάλη γαλλική παραγωγή, παρουσίαση της ταινίας Άρχοντας των δαχτυλιδιών, Eurovision στην Ελλάδα, παρουσίαση της ταινίας happy feet, φιλοτέχνιση των ηρώων για την ταινία Narnia, χώματα και ιστορία με τον Μαμαλάκη κλπ. Συνεργάζεται με το Alou Fun Park, The Mall, Village, Goody’s, Coca-Cola, Nestle, Hasbro Hellas, Matel, Sony Ericsson, Vodafone, Tim, και με πάρα πολλές διαφημιστικές εταιρίες και εταιρίες event για την φιλοτέχνιση ειδικών καλλιτεχνικών κατασκευών όπως περίπτερα σε μεγάλες εκθέσεις που διοργανώνονται στον ΟΛΠ, στο Ζάππειο, στο Μετροπόλιταν, στη Helexpo, ΣΕΦ, και σε διάφορους άλλους χώρους. Συμμετοχή σε παρουσιάσεις γιορτινών εκδηλώσεων διαφόρων δήμων όπως: Αθήνα, Πειραιά, Μαρούσι, Περιστέρι. Περίπτερα νομαρχιών και δήμων για την παρουσίαση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς.

Στο εργαστήρι του στη Λάγεια

Επισκεφθήκαμε το εργαστήρι του στη Λάγεια! Βρήκαμε εκεί τον Μάρκο τον Βαμβακάρη με το μπουζούκι του. Βέβαια δεν λείπουν και οι μουσικές βραδιές με την τζαζ μουσική που διοργανώνει με τα νέα παιδιά! 
Τελευταία τον βλέπουμε στη Ασή Γωνιά στην Κρήτη μαζί με τον Μητροπολίτη Μάνης  ενώ έχει φιλοτεχνήσει άγαλμα της Νίκης!

Επισκεφθείτε τον
στο facebook

Μας έδειξε πολλά από την δουλειά του που είναι δύσκολο να τα αποτυπώσουμε όλα εδώ.
Αυτό που εμείς προτείνουμε είναι να του κάνετε μια επίσκεψη στο προσωπικό του προφίλ στο facebook:

(https://www.facebook.com/profile.php?id=100010476156717&sk=photos,
όπως επίσης και στην σελίδα του:
https://www.facebook.com/%CE%A0%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-1543605675913532/
και σίγουρα θα αποζημιωθείτε με ότι θα δείτε!

Μερικές πληροφορίες για τις Πιόντες και την ευρύτερη περιοχή από το βιβλίο "Η Αληθινή Απόκρυφη και «Αμάρτυρη» Ιστορία της Αρχέγονης Ελλάδας ιδίως της Μάνης και ιδιαίτερα του Ταινάρου" του Κυριάκου Δ. Κάσση.

Κυριάκος Δ. Κάσσης – Η Αληθινή Απόκρυφη και «Αμάρτυρη» Ιστορία της Αρχέγονης Ελλάδας ιδίως της Μάνης και ιδιαίτερα του Ταινάρου

 

Μερικές πληροφορίες για τις Πιόντες και την ευρύτερη περιοχή

 

Σελίδες 38-39 :  Τα τελευταία «άβατα» του Ταινάρου

«4. Αντρόγιαλος (Αντρό-γιαλος = Αιγιαλός με «άντρον»), που ανήκει στην οικογένεια Μαυρούτσος (την παλαιότερη στο χωρίο Πιόντες), και είναι απάτητο από στεριάς και (ακόμα) «άοικο» (= αγριότοπος), παρά την ομορφιά του. Για τους θρύλους γύρω από τον Αντρόγιαλο βλ. του ιδίου «Σάτιρες της Μάνης». Από τον Αντρόγιαλο ονομάστηκε (επί Καποδίστρια) στην πρώτη Αυτοδιοικητική Διαίρεση της χώρας, ο (χωριστός από τον Δήμο της Λάγιας) Δήμος που περιελάμβανε και τα Ακροταινάρια χωριά (Κορογονιάνικα, Καινούργια Χώρα, Πάλυρος) εκτός από και τις Πιόντες που ήταν η έδρα του Δήμου εκείνου. Ο Δήμος υπήρξε 3-4 χρόνια (1828-1831). Μετά ενσωματώθηκε όλος ο χώρος του στον Δήμο Λάγιας που ανήκουν και σήμερα. Για «ευπρεπισμό» κάποιος μεγαλομανής άλλαξε το όνομα από «Αντρόγιαλος» σε «Ακρογιάλι». Βρίσκεται ένα μίλι βόρεια του στομίου του Πόρτο Κάγιου Ψομαθιά. Το μικρό «άντρον» είναι στο βόρειο άκρο της αμμουδιάς. Εκεί εκτυλίσσεται η σκηνή με τον Περσέα και τις Νηρηίδες στο βιβλίο μου «Ελληνοβίβλος».

5. Ανάμεσα στον Αντρόγιαλο και Ψωμαθιά – Πόρτο Κάγιο παρεμβάλλονται δύο μικρά «αυλάκια» (ορμίσκοι χωρίς αμμουδιά) που οι πλευρές τους και μέσα και έξω από την θάλασσα είναι πολύ κρημνώδεις: Τα δύο «(Ι)βγιάτικα». Το «Μικρό ‘Βγιάτικο», νότια και κοντά στο στόμιο του Πορτοκαγίου – Ψομαθιά, και το «Μεγάλο ‘Βγιάτικο», βορειότερα, προς τον Αντρόγιαλο. Το όνομα τους: από το « Ίβις» = όρνεο, γιατί εκεί, στους γκρεμούς, είχε φωλιές από όρνεα ((αφρικάνικους γύπες, αετούς κλπ.) που εξόντωσαν οι…. οικολόγοι κυνηγοί). Έχω πάμπολλες φορές καταδυθεί σ’ εκείνα τα νερά από νεαρότατος. Του Μεγάλου ‘Βγιάτικου η ρηχή αγκάλη είναι λίγο μεγαλύτερη. Και τα δύο είναι προς τα Κορογονιάνικα, παρά προς τις Πιόντες και Άμπελο. Για να κατέβουν τα τσοπανόπουλα από στερηάς μέχρι και αρχές του 20^ου αιώνα έκαναν το εξής: Στέκονταν απάνω στο χείλος του Γκρεμού (= «Αγκρεμούλακας» λέγεται), έβαζαν στα σκέλια τους ένα μεγάλο θάμνο «ξεστριλλό» (= με σκληρά «ομπρελλωτά» κλαδιά) είτε σκληρή φάννα (κακ/τσιόφαννα, βραστόφαννα, φλώμπο, σκοίνο ή πουρνάρι ή φρύγανο) και έκαμαν τσουλήθρα καβάλλα σε αυτό κάτω από τα σκέλια τους και ώσπου να «τριφτεί» είχαν φτάσει κάτω. Η ανάβαση ήταν κάπως πιο εύκολη για τα ριψοκίνδυνα αυτά πλάσματα από την κατάβαση, που ήταν θανατερά επικίνδυνη. Μια φορά που το έκανα, το διαπίστωσα: Λίγο αν παρεκκλίνεις, γκρεμίστηκες στον απότομο γκρεμό. Εκεί υπήρχαν και τα τελευταία (ντόπια) αγριοκάτσικα στου γκρεμούς αυτούς (που τα βλέπαμε από την θάλασσα περισσότερο) και τα σκότωσαν τη δεκαετία 1970-80, από βάρκα, κυρίως ο ντόπιος κυνηγός, μακαρίτης τώρα Δημ. Ι. Λιακάκης (παρατσούκλι: «Μπαλάσκας», από τα Κορογονιάνικα,1928-1982)».

Σελίδα 105: Γίνεται αναφορά στις τοποθεσίες « Πόρτα του Νικόλακου (και Καμπή της Πετάλας) Χεληδώνι, Άγιο Ισίδωρο, Ομαλή, Κολομάχαιρο, Φτερνάκι, Πάνω και Κάτω Όρος, Αμαξικό, Λήμνος, Αρανιές, Κάμπος⁶⁵, Τυροχώραφο».

Σημειώσεις 65: Ο «Κάμπος» μεταξύ Κορογονιάνικων – Καινούργιας Χώρας, Β. του Πόρτο Κάγιου. Λέγεται και «Κάμπος της Βασίλειας».

Σελίδες 112-113: Αναφορές σε τοπωνύμια: «Γιαυτό έκαμαν ανατολικώτερα το εκλησάκι του Αγ. Ηλία στον Αμαξικό ή αμαξητό¹⁰¹: Τυροχώραφο¹⁰², Φτερνάκι¹⁰³, Πάνω Όρο(ς)¹⁰⁴, Κατώρο(ς)¹⁰⁵, (Μ)πάρδο¹⁰⁶, Αρανιές¹⁰⁷, Κάμπος¹⁰⁸ με πύργους και παρατηρητήρια που είχαν».

Σημειώσεις:

101 Τοπωνύμιο ΝΔ. πάνω από τη σημερινή Λάγια.

102 Τοπωνύμιο πάνω από τη σημερινή Λάγια.

103 Τοπωνύμιο ΒΔ από τη σημερινή Λάγια.

104 Τοπωνύμιο Β. γύρω από τη σημερινή Λάγια.

105 Τοπωνύμιο Β. γύρω από τη σημερινή Λάγια.

106 Τοπωνύμιο Δ. από τη σημερινή Λάγια. Παληά εκεί είχε «πάρδους» και «ρίτσους» (αιλουροειδή, είδη του λύγκα και του αγριόγατου).

107 Τοπωνύμιο Β. του Πορτοκάγιου.

108. Τοπωνύμιο Β. του Πορτοκάγιου, μεταξύ των χωριών Κορογονιάνικα κα Καινούργια Χώρα.

Σελίδα 119: «Ληαρητά¹⁵³»

Σημείωση 153. – Λεπτές, σκληρές φωνές, στριγγλιές. Πρβλ. τη λίγο πιο γενική λέξη της Μάνης και με έννοια λιγότερο «σκληρή» που είναι «λυρισμός» = μουρμουρητό μακρινό αλλά δυνατό. Πρβλ. επώνυμα Λύρης (στις Πιόντες) και Λυράκος (στους Μπουλαριούς - Γερολιμένα) οικογένειες άσχετες μεταξύ τους (η πρώτη πολύ παλαιότερη ντόπια).

Σελίδες 134-135: «Σε λίγο καιρό περνώντας πολεμικά πλοία το Λακωνικό κόλπο ανοιχτά, εθορυβήθησαν . Και το πρωί δύο άνδρες με βάρκα ευρέθησαν με μερικά όπλα στην ανατοληκήν (Προσηλιακή) πλευρά του λακωνικού κόλπου, αραγμένοι. Είρθαν με τους Γέρωντες σε επαφή και τους ειδοποίησαν ότι: Οι Τούρκοι ετοιμάζωνται να κάμουν απόβασι στην Μάνη. Είναι κι αυτοί Έλληνες υπηρετούντες ο ένας σε ρωσικό πολεμικό και ο άλλος σε Γαλικό, φίλοι…. (και) οι δύο αξιωματικοί…. Αποφάσησαν να τους ειδοποιήσουν περί του κινδύνου. Και έστειλαν από έναν ο καθένας στρατιώτη, αλλά με πολιτικά, να τους το πουν. Και εδήλωσαν ότι: Επιθυμούν να πολεμήσουν κι αυτοί. Τους εδέχθησαν. Παρέμειναν ο ένας στης Αρανιές²²⁵ και ο άλλος στο(ν) Κάμπο²²⁶. Τον ένα ονόμασαν «Ρώσο» και τον άλλο «Γάλο». Αυτά τα ονόματα τους έδωσαν. Με τον μετέπειτα ξακληρισμό της (Σελ. δ) Μέσα Μάνης εγλύτωσαν και οι δύο. Και είναι κάτοικοι της Μέσα Μάνης. Έκαμαν οικογένειες. Και ο ένας εκ των απογόνων, ο Ρώσος, είχε μελήσια και ίσως το επίθετον να έχει γίνει «Ρουσάκος». Και κατοικεί στην περιοχή Λάγειας – Πιόντες ή Δημαρήστικα²²⁷.  Ο άλλος, ο Γάλος, νομίζω ότι εγγατεστάθη στο νέο χωρίο Κενούργια Χώρα²²⁸ και ονομάσθησαν οι απόγωνοί το «Γαλάκος»²²⁹. Δεν έχω ασχοληθή, αλλά γράφω, όπως εγράφωντο ή ελέγωντο (γιατί από ποιον προήρχωντο δεν θυμούμε) στης ρούγες του χωριού μου, στο Δύπορον, που δεν μπήκε νέος κάτοικος (και λόγω αυτού) να αλάξουν, αλοιωθούν τα ενδιαφέρωντά τους και οι παραδώσεις που εσυντηρούσαν από γενηά σε γενηά να μεταδίδωνται στης άλλες. Αυτό έγινε γύρο στα 1700 μπροστά ή πίσω».

Σημειώσεις:

227 Χωριό της Ανατολικής Μέσα Μάνης στον περίγυρο της Λάγειας.

228 Χωριό της Ανατολικής Μέσα Μάνης στον νότιο περίγυρο της Λάγειας, Β. του Πορτοκάγιου.

229 ο Γαλλάκος μένει στην Λάγεια. Είχε μείνει τον 19^ο αι. μόνο ο Νικολός Γαλλάκος (1810-1900) στη Λάγεια, χωρίς αγόρι αρχικά με την πρώτη γυναίκα. Μόνο με κόρες παντρεμένες. Η γυναίκα του τον «πάντρεψε» με δεύτερη γυναίκα, τη νεαρή Μαρία Κασίμη, σαν σύγγρηα, αδερφή της προγιαγιάς του γράφοντος. Αυτή συμπτωματικά του έκανε πέντε γιους στη σειρά και έτσι υπάρχουν οι Γαλλιάνοι. Τελευταίος ο Γιώργος ή «Γορίλλας» (1895-1981) που έχω μαγνητοφωνήσει. Βλ. και βιβλία μου «Μοιρολόγια Μέσα Μάνης», Β’ Τόμος, σελ. 31 και άλλα βιβλία μου.

Σελίδα 145: «Σε λίγο φθάνουν πέντε καΐκια πειρατικά μανιάτικα και φέρνουν όπλα, πυρομαχικά. Και ξεφωρτώνωνται νύχτα επί του λακωνικού κόλπου, προσηλιακά²⁷⁰. Και αμέσως προοθούνται για το Βουνί, μπροστινό και πήσω Βουνί, που τα πολλά διανέμωνται σε όλους. Λεγόταν ότι στο βουνό Οδηγός υπάρχει σπηλιά μεγάλη (με) μικρή είσοδο και χαμηλή, που φράζεται και καμουφλάρεται εύκολα (τώρα, σε μας είναι άγνωστο πού βρήσκεται), με υψηλή οροφή, που φύλακές της ήτο άνδρες και του Νικόλακου και του Σαγγιά²⁷²».

Σημειώσεις:

270 Ανατολικά εννοεί σε απόμερους όρμους όπως: Κυπριανός, Άμπελο, Αντρόγιαλος στη ΝΑ Μάνη και το Ακροταίναρο.

272 Του Βόρειου (Σαγγιά) και Νότιου (Νικόλακου) ορεινού όγκου της Μέσα Μάνης.

 

Σελίδες 152-153: «Εκείνοι που έμειναν άφησαν το σαμάρι του Νότιου Ταϋγετου και τις παληές εκλησιές τους. Και έκαμαν τα σπίτια τους ανατολικά και μακριά από τη θάλασα, αδιαφορώντας αν το χωριό φαίνεται από ‘κεί: Λάγεια³²⁷, Κορογωνιάνικα, Κενούργια Χώρα, Δημαρήστικα και Πιόντες, στην περιοχή του νέου χωρίου Λάγεια, που είναι το επίκεντρο όλων. Έμειναν και οι δύο ναύτες του ρωσικού και γαλικού στόλου που ήτο Ελληνόπουλα. Και γλίτωσαν και οι δύο από την μάχη στο μονοπέρασμα των Τούρκων. Που τους είχαν δώσει από τότε που είρθαν σαν αγγελιαφόροι τα επίθετα ονόματα Γάλος και Ρώσος, μα, σαν γενήθησαν παιδιά τους, εμεγάλωσε και το όνομά τους. Ο ένας ονομάζεται «Γαλάκος» και εκατοίκει στο χωρίο Κενούργια Χώρα, ο δε άλλος επροστέθει μια συλλαβή ακόμη και λέγεται «Ρουσάκος» και κατοικούσε ή στο χωρίο Πιόντες ή στα Δημαρήστικα…. Παληά το Δϋπορον και οι κάτοικοι της περιοχής Όρους που λέγεται η φαρδειά ρεματιά ήτο ανάκατα τους θερηνούς μήνες³³⁴. Αυτοί ως επί το πολύ είναι τώρα οι παληοί κάτοικοι της Λάγειας, Δημαρήστηκα, Πιόντες.  

Σημειώσεις:

327 Χωριά της Προσηλιακής Μέσα Μάνης (Ανατ.). Όλα συνοικίσθηκαν και έγιναν μεγαλύτερα μετά το 1620. Πριν οι εναπομείναντες παμπάλαιοι κάτοικοι είχαν μείνει λίγοι. Κυρίως η Λάγεια (Λάϊα, απ’ τον Λα), πρώτα ήταν και στον εγκαταλελειμμένο οικισμό «Κάτου Λάι’», μεταξύ σημερινής Λάγειας Κορογονιάνικων, στον Κάμπο της Βασίλειας. Εκεί μία πατριά (των Πηλοκωτσιάνων της Λάγειας-Πορτοκάγιου) έμειναν ως το 1828.

334 Όλοι οι κτηνοτρόφοι της Ν. Μέσα Μάνης συναγελάζονταν στις καλύβες πάνω στο Όρος, ειρηνικά βόσκοντας το καλοκαίρι τα ζώα τους.

Σελίδα 161: «Το νοτιώτερο δυτικό³⁷³ μέρος από εδώ έως το ακρωτήριον Ταίναρον παληά ήτο ακατοίκητο, από τον φόβον. Σε όλα τα λιμανάκια, ανάλογα με τον καιρό, ευρίσκωντο κουρσάροι και καΐκια και παρακολουθούσαν το πέλαγος: πότε θα φανεί εμπορικό πλοίο, να του επιτεθούν, να το κουρσέψουν. Τώρα στο μοναδικό δυτικό μέρος που έχει άμμο σε λίγη έκταση εκεί (που σχηματίζεται από την στερηά του Ταινάρου και την συνέχεια δυτική ρεματιά το μέρος κολφώνει και δημιουργεί το λιμανάκι) κοντά στον αγγώνα στους Σκίνους, που (αν βρισκώμαστε πάνω στην ανατολική κορυφή) την ονομάζουν Πλατυάμο έγινε χωριό με μιάς οικογένειας ανθρώπους³⁷⁵, και ονομάζεται Μαρμάρι».

Σημειώσεις:

373 Εννοεί την περιοχή του σημερινού Μαρμαριού. Μόνο το 1818 έφτιαξε ο Στραβογιάννης Κάσις ένα γαλάρι στο λαγκάδι στα ΒΑ. του Μαρμαριού, 300 μ., που δεν φαίνεται από τη θάλασσα, και πηγάδι. Και τα δύο ιδιοκτησία μου σήμερα.

375 Εννοεί τους Κασίμης από τη Λάγεια που ήρθαν το 1826. Οι λοιποί ήρθαν: ο Κωστάκης μετά το 1900 και άλλοι σώγαμπροι Μανιάτες ή όχι μετά το 1960.

https://piontesmani.files.wordpress.com/2023/03/ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΑΣΣΗΣ – Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΠΟΚΡΥΦΗ ΚΑΙ «ΑΜΑΡΤΥΡΗ» ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΕΓΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΙΔΙΩΣ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΟΥ ΤΑΙΝΑΡΟΥ.docx

Πληροφορίες για Πιόντες: Κώστας Κόμης, Πληθυσμός και οικισμοί της Μάνης 15ος – 19ος αιώνας

Πληροφορίες για τις Πιόντες από το βιβλίο Πληθυσμός και οικισμοί της Μάνης 15ος - 19ος αιώνας, του Κώστα Κόμη.

👌👌👌👌👌👌👌

Κάντε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο :

👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

https://piontesmani.files.wordpress.com/2022/11/ce9acea9cea3cea4ce91cea3-ce9ace9fce9cce97cea3-cea0ce9bce97ce98cea5cea3ce9cce9fcea3-ce9ace91ce99-ce9fce99ce9ace99cea3ce9cce9fce99-cea4ce97cea3-ce9cce91ce9dce97cea3-15cebfcf82-e28093-19ceb.pdf

Σταθμός Μανιάτικα ένας από τους τρεις νέους σταθμούς της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ στον Πειραιά

Ο Σταθμός Μανιάτικα είναι σταθμός του μετρό της Αθήνας στα Μανιάτικα του Πειραιά, επί της γραμμής 3. Ο σταθμός παραδόθηκε στο κοινό στις 10 Οκτωβρίου του 2022.

Ο σταθμός Μανιάτικα, στην ομώνυμη περιοχή, βρίσκεται επί των οδών Αιτωλικού και Μαυρομιχάλη, όπου πέρα από το κλασσικό γκρι, κυριαρχεί το κίτρινο χρώμα στις αποβάθρες, μια εντυπωσιακή και σύγχρονη επιλογή, η οποία έχει γίνει ήδη viral θέμα συζήτησης, για ευνόητους λόγους.

Οι κάτοικοι εκφράζουν την ικανοποίηση τους για τον σταθμό που έχει φτάσει στην περιοχή τους, καθώς πολλοί περπατούσαν για να πάρουν το μετρό από Νίκαια, χρησιμοποιούσαν λεωφορείο, που σε ώρες αιχμής ήταν πιο χρονοβόρο ή αυτοκίνητο, κάτι που δεν τους συνέφερε οικονομικά λόγω της τιμής της βενζίνης σε  σχέση με το εισιτήριο του μετρό που είναι 1,20.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η αύξηση των επιβατών στο δίκτυο του Μετρό υπολογίζεται σε 132.000 πολίτες την μέρα, μειώνοντας τόσο την κυκλοφορία των αυτοκινήτων κατά 23.000 όσο και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 120 τόνους ημερησίως.

Παραδοσιακές Μανιάτικες Συνταγές : Μανιάτικες Δίπλες

 

Οι Μανιάτικες Δίπλες ήταν τα γλυκά του γάμου και της χαράς. Ευτυχώς είναι ένα έθιμο που συνεχίζεται στη Μάνη και διαδίδεται και σε άλλες περιοχές. Την προπαραμονή του γάμου ετοιμάζονται τα γλυκά. Μαζεύονται αρκετές γυναίκες από νωρίς το πρωί και τα παρασκευάζουν τραγουδώντας μέχρι το βράδυ.

Για ένα γάμο χρειάζονται περίπου 800 κομμάτια για να διπλοκεραστούν οι καλεσμένοι.

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΜΑΝΙΑΤΙΚΕΣ ΔΙΠΛΕΣ (για 40 κομμάτια)

6 αυγά
1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις,
μισό κουταλάκι αλάτι
3 κουταλιές ζάχαρη
3 κουταλιές λάδι
3 κουταλιές ούζο ή 2 βανίλιες
καρύδι τριμμένο και κανέλα
λάδι για τηγάνισμα
Για το σιρόπι
1 κιλό μέλι,
μισό ποτήρι νερό (να βράσουν 2′)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Χωρίζουμε τα ασπράδια από τους κρόκους.

Κτυπάμε τους κρόκους με τη ζάχαρη και φτιάχνουμε χτυπώντας τ’ ασπράδια μαρέγκα.

Ενώνουμε τα δύο μίγματα και προσθέτουμε το ούζο, το λάδι, τη βανίλια και το αλάτι.

Αρχίζουμε να ρίχνουμε σιγά- σιγά το αλεύρι (όσο πάρει) ανακατεύοντας με το χέρι.

Προσοχή, διότι αυτή η ζύμη σφίγγει πολύ εύκολα. Ζυμώνουμε με λαδωμένα χέρια και ετοιμάζουμε ένα ζυμάρι ελαφρώς σκληρό, το οποίο αφήνουμε να σταθεί σκεπασμένο με βρεγμένη πετσέτα για μισή ώρα περίπου.

Παίρνουμε κομμάτια ζύμης και ανοίγουμε φύλλα πολύ λεπτά με τη βέργα ή το ειδικό μηχάνημα. Κόβουμε με ροδάκι ή μαχαίρι τα φύλλα σε διάφορα σχήματα, λωρίδες ή τετράγωνα και τα ψήνουμε σε βαθύ σκεύος με άφθονο καυτό λάδι διπλώνοντάς τα με δυο πιρούνια (ψήνονται πολύ γρήγορα).

Τις βγάζουμε σε ταψί στρωμένο με άφθονο απορροφητικό χαρτί. Βουτάμε μια – μια στο ζεστό σιρόπι και τις βάζουμε σε τρυπητό να στραγγίσουν.

Στη συνέχεια τις αραδιάζουμε σε πιατέλες ρίχνοντας επάνω τριμμένο καρύδι και κανέλα.

Πώς ονόμαζαν τα χωράφια οι παλαιοί Μανιάτες

Κάθε χωράφι στη Μέσα Μάνη είχε και έχει το όνομα του. Οι παλαιοί Μανιάτες ονόμαζαν το κάθε χωράφι με διαφορετικό όνομα. Τα χωράφια μπορεί να ήταν και από αγορά ή ανταλλαγή και να παρέμενε το όνομα του προηγούμενου ιδιοκτήτη. Υπήρχαν όμως και οι γνωστές ονομασίες για να οριοθετήσουν το σημείο για το οποίο αναφέρονται, όπως:

Σπιτακούλα: Κάθε δέντρο μαντρώνεται χωριστά και η μάντρα του που χτίζεται για να το προφυλάσσει από τα ζώα λέγεται σπιτακούλα.

Περιβόλι: Περισσότερα δέντρα, (ελιές, φραγκοσυκιές και συκιές) μαντρώνονται και λέγονται περιβόλι. Όταν το περιβόλι έχει όλο ελιές λέγεται ελιοπερίβολο. Όταν έχει όλο συκιές ή φραγκοσυκιές λέγεται συκοπερίβολο και αντίστοιχα φραγκοπερίβολο όταν έχει φραγκοσυκιές.

Αλώνι: Το χωράφι που αλωνίζανε.

Γύρισμα: Η μαντρωμένη έκταση με δέντρα μεγαλύτερη από περιβόλι λέγεται γύρισμα. Όλος σχεδόν ο τόπος της Μέσα Μάνης είναι έτσι μαντρωμένος με περιβόλια και γυρίσματα.

Νομή: Λέγεται μέρος μεγάλο που δεν είναι μαντρωμένο ούτε και δέντρα έχει. Οι νομές είναι τοποθεσίες που έχουν συνήθως περισσότερο χώμα. Οι νομές λέγονται και στερέα και σπείρονται εναλλάξ σιτάρι, κριθάρι ή κουκιά.

Τρόχαλος: Λέγεται σωρός από πέτρες.

Ξέσκεπο: Δεν έχει τίποτα φυτεμένο.

Τράφος: Λέγεται άκρη του χταριού μικρή και πετρώδη που δεν καλλιεργείται. Και τα χώματα χαντακιού και μικρός σωρός πέτρες και μέρος άγριο που μοιάζει με αυτά.

Χτάρι: Στις λαγκαδιές και στις πλευρές των βουνών, για να συγκρατούν τα χώματα, χτίζουν τοίχους. Έτσι σχηματίζονται λουρίδες γης για καλλιέργεια που μοιάζουν σαν μεγάλα σκαλοπάτια. Αυτά λέγονται χτάρια.

Λουρί, λούρα: Κάθε μεγάλο χωράφι του πατέρα το μοιράζουν οι αδερφοί σε λουρίδες, για να μην υπάρχει διαφορά μεταξύ τους σε ποιότητα γης και τοποθεσίας.

Άρμακα, αρμακούλι: Στα μέρη που το έδαφος έχει μικρή ανηφόρα, τα χτάρια είναι φαρδιά και λέγονται άρμακες και οι μικρές αρμακούλια.

Στρεβλό: Λέγεται το χωράφι εκείνο που έχει πολλές ριζόπετρες και εξέχουν επάνω στην επιφάνεια του, έτσι που να μη μπορεί να καλλιεργηθεί με άροτρο. Τα στρεβλιά τα σπέρνουν και τα σκάβουν οι γυναίκες με την αξίνα.

ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΝΗΜΕΙΩΝ | ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΝΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

https://www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/

Θεία Λειτουργία στον Ι.Ν. του Αγίου Χαραλάμπους στις Πιόντες (21/08/2022).

Υλικό από : Χαραλάμπη Αλετουράκο 

Σήμερα τελέσαμε θεία λειτουργία  στον Ι.Ν. του Αγίου Χαραλάμπους του χωριού μας. Ευχαριστούμε  τον πάτερ Σάββα Βασιλαράκο, τους συγχωριανούς μας και τους  κατοίκους  των πέριξ χωριών που μας τίμησαν με την παρουσία τους.

ΟΡΤΥΚΙ -COTURNIX-COTURNIX

 

Ανήκει στα ορνιθόμορφα πουλιά, στην οικογένεια των φασιανίδων, όπου ανήκει και ο φασιανός, και στην υποοικογένεια των περδικίνων, στην οποία εντάσσονται και οι πέρδικες. Λέμε ορτύκι το κοινό, διότι υπάρχουν και άλλα δύο είδη, που δεν συναντάμε στην χώρα μας, το τριδάκτυλο ορτύκι (Τurnix Sylvatica) που σήμερα ζει στην Ισπανία, Πορτογαλία και το ορτύκι της Βιρτζίνια (Ortyx Virginiana) που ζει στην Αμερική. Οι αρχαίοι Έλληνες αιχμαλώτιζαν τα ορτύκια με διαφόρους τρόπους , χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Μύθοι και θρύλοι υπάρχουν πλάστηκαν γι' αυτό το μικρό αλλά ξεχωριστό πουλί. Ακόμη και ο πατέρας των Θεών Δίας , συνδέεται με το ορτύκι ...ερωτικά, όταν αυτό δεν ήταν πουλί , αλλά μία πανέμορφη νύμφη, η Ορτυγία. Η Ορτυγία δυστρόπησε στις ερωτικές ορέξεις του Δία και για να του ξεφύγει , μεταμορφώθηκε σε πουλί (ορτύκι) και πέταξε πάνω από το Αιγαίο. Ο Δίας την κυνήγησε, κι όταν αυτή κουράστηκε έπεσε και πνίγηκε. Στην ίδια θέση υψώθηκε μετά από λίγο ένα νησί, η Ορτυγία η σημερινή Δήλος(1). Στην χώρα μας έρχεται από την Αφρική τον Απρίλιο , το ορτύκι έχει την τάση να κινείται βόρεια , από μια ανάγκη δεμένη με το ένστικτο, αλλά και τη βιολογία του. Όλες οι βαλκανικές χώρες φιλοξενούν ορτύκια από τη άνοιξη μέχρι και τις αρχές του φθινοπώρου, όπως και πολλές περιοχές της Πατρίδα μας. Επειδή όμως κάθε χρονιά έχει τις ιδιαιτερότητες της και ο παράγων τύχη είναι σημαντικότατος, το θέμα της επιλογής του κυνηγότοπου είναι εντελώς προσωπική ευθύνη. Περιγραφή-Ενδιαιτήματα-Βιολογία Μέγεθος. 17-20 εκ ,Βάρος. 200-250 γρ. Άνοιγμα φτερούγων 32-35 εκ Τα πόδια του είναι κοντά και οι γάμπες του έχουν χρώμα καφέ κίτρινο σκούρο, ενώ το στήθος του είναι χρωματισμένο με τα ίδια χρώματα , σε έντονες και απαλότερες αποχρώσεις. Το φτέρωμα του σώματος του είναι διακοσμημένο με πινελιές άσπρες, που σπάζουν την μονοτονία των αποχρώσεων του καφέ και του κίτρινου. Η ουρά είναι μικρή, ενώ το κεφάλι του μοιάζει με εκείνο του νεοσσού κοτόπουλου. Το ορτύκι συχνάζει κυρίως σε περιοχές με χαμηλή βλάστηση, σε χώρους ανοικτούς με μικρό χορτάρι , ιδιαίτερη προτίμηση στις καλλιεργημένες εκτάσεις με βρώμη, σίκαλη, σιτάρι, σουσάμι, τριφύλλι και στα μποστάνια. Σε αυτούς του χώρους από την άνοιξη μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού, το ορτύκι ζευγαρώνει, στο έδαφος όπου κάνει και την φωλιά του. Εκεί το θηλυκό γεννά 7-12 αυγά σκουροπράσινου χρώματος με καφές πιτσιλιές. Οι γέννες του ορτυκιού αριθμούνται σε 2. Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού, το ορτύκι προτιμά τα δροσερά εδάφη, αλλά όχι και τα πολύ υγρά. Βρίσκει καταφύγιο στις αθέριστες ακόμη καλαμποκιές και βγαίνει στους αγρούς όταν δροσίσει για να φάει. Προτιμά σαλιγκάρια κυρίως , αλλά και σπόρους , έντομα , χορτάρι κ.λ.π. Πατρίδα του μπορεί να θεωρηθεί η Β. Αφρική. Εντύπωση προκαλεί το έντονο αίσθημα αναπαραγωγής τους , αφού επιμένουν να Ωοτοκούν 2-3 φορές ,σε περίπτωση που οι φωλιές καταστραφούν για διαφόρους λόγους. Οι εχθροί του πολλοί ,όλα τα αρπακτικά, τα κορακοειδή, τα φίδια, σκαντζόχοιροι κ.λ.π. Το κυνήγι του ορτυκιού Θεωρείται από πολλούς εύκολη υπόθεση, μα σύντομα αντιμετωπίζουν δυσκολίες και αποτυχίες. Το κάθε θήραμα, ανεξάρτητα από το μέγεθος του, έχει τους δικούς του τρόπους άμυνας, δεν υπάρχει εύκολο θήραμα. Κάννη με άνοιγμα η κύλινδρο και σκάγια 9-10-11 νούμερο είναι το ιδανικός συνδυασμός για επιτυχία . Είναι χρήσιμο να φοράμε ανοικτόχρωμα η εντόνου χρώματος κυνηγετικά γιλέκα. Λόγω του χαμηλού πετάγματος του ορτυκιού έχουν καταγραφεί αρκετά ατυχήματα μεταξύ των κυνηγών. Το σκυλί μας πρέπει να είναι σταθερό στην φέρμα και πολύ μεθοδικό στην έρευνα του και να αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες. ΠΩΣ ΚΥΝΗΓΟΥΣΑΝ ΣΤΗ ΜΑΝΗ ΤΑ ΟΡΤΥΚΙΑ Παραπομπή 1. Ο Δίας κάποτε πεθύμησε την Αστερία, την αδελφή της Λητώς με την οποία είχε αποκτήσει την Άρτεμη και τον Απόλλωνα. Αυτή όμως αντιστάθηκε και γι’ αυτό τη μεταμόρφωσε στην αρχή σε ορτύκι και αργότερα σε ένα μικρό νησί, την Ορτυγία, που ήταν καταδικασμένη να πλέει διαρκώς στη θάλασσα. Έγινε σταθερό νησί και ονομάστηκε Δήλος, μόνο όταν η Ορτυγία δέχτηκε την αδερφή της Λητώ, για να γεννήσει την Άρτεμη και τον Απόλλωνα. Άλλοι μυθογράφοι διηγούνται ότι τελικά ο θεός κατέκτησε την Αστερία, η οποία γέννησε την Εκάτη.

Tσακάλι (Canis aureus)

 

Tσακάλι (Canis aureus): Κοινή ονομασία του ζώου Canis aureus, που ανήκει στην οικογένεια των Κυνιδών. Είναι σαρκοφάγο ζώο και τρέφεται με άλλα μικρότερα ζώα ή πτώματα άλλων ζώων. Υπάρχουν πολλά είδη τσακαλιών, όπως το <<χρυσό τσακάλι>> που ζει κυρίως στην νοτιοανατολική Ευρώπη, στην Ασία και την Αφρική, το <<ραβδωτό τσακάλι>> και το <<γκρι τσακάλι>> που ζουν αποκλειστικά στην αφρικανική ήπειρο. Στην Ελλάδα βρίσκεται στην Πίνδο, στη Πελοπόννησο και τα Ιόνια νησιά.

Πληροφορίες για τον Άγιο Γεώργιο στις Πιόντες.

 

Αγγελική Μεξιά - Βυζαντινή Ναοδομία Στην Πελοπόννησο (Η Περίπτωση Των Μεταβυζαντινών Ναών Στην Μέσα Μάνη)

 

Πεταλόμορφη αψίδα σημειώνουν οι Δρανδάκης κ. ἄ., «Έρευνα 1978», σ. 138, στον Άγιο Γεώργιο στις Πιόντες της Κάτω Μάνης.

Στον Άγιο Γεώργιο στις Πιόντες της Κάτω Μάνης το ιδιόμορφο τυφλό άνοιγμα της δυτικής όψης θυμίζει μάλλον ανακουφιστικό τόξο θύρας (για τον ναό, βλ. Δρανδάκης κ. ἄ., «Έρευνα 1978», σ. 138-139).

Σύγχρονος τοιχογραφικός διάκοσμος διατηρείται, μεταξύ άλλων, στους «μεγαλιθικούς» ναούς του Αγίου Φιλίππου στα Κορογονιάνικα και του Αγίου Γεωργίου στις Πιόντες της Κάτω Μάνης, βλ. σχετικά Panayotidi, “Village Painting”, σ. 196-197. Αξιοσημείωτο το οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο από λαξευτούς πώρινους θολίτες επάνω από τη θύρα του Αγίου Γεωργίου, βλ. Τόμος Β΄, σ. 223 εικ. 12

Οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο απαντά και στον «μεγαλιθικό» ναό του Αγίου Γεωργίου στις Πιόντες της Κάτω Μάνης (βλ. Τόμος Β΄, σ. 223 εικ. 12 και Δρανδάκης κ. ἄ., «Έρευνα 1978», σ. 138).

Βλ. γενικά Δρανδάκης, «Άγιος Παντελεήμων Μπουλαριών». Γκιολές, «Μικρασιατικά στοιχεία», σ. 72. Δρανδάκης, Βυζαντινές τοιχογραφίες, σ. 365-391. Μπούρας, Βυζαντινή και μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική, σ. 79. Ειδικότερα για το τοπικό αυτό «εργαστήρι», βλ. Panayotidi, “The Character of Monumental Painting in the Tenth Century”, σ. 315-322. H ίδια, “Un aspect de l’ art provincial témoignage des ateliers locaux dans la peinture monumentale”, Drevnerusskoe iskusstvo Vizantija i drevnjaja Rus’ k 100-letnju Andreja Nikolaeviča Grabara (1896-1990), St. Petersburg 1999, σ. 178. Η ίδια, «Σχολιάζοντας τους ζωγράφους», σ. 223. Στο ίδιο «εργαστήριο» αποδίδονται οι τοιχογραφίες του α΄ στρώματος του Αγίου Νικήτα Κηπούλας (αρ. κατ. 39), του Ταξιάρχη Αλίκων (αρ. κατ. 07), του Αγίου Γεωργίου Κέριας (αρ. κατ. 36), του β΄ στρώματος του Αγίου Πέτρου Παλαιόχωρας (αρ. κατ. 53), καθώς και ο γραπτός διάκοσμος του α΄ στρώματος δύο ναών της Κάτω Μάνης, του Αγίου Φιλίππου στα Κορογωνιάνικα και του Αγίου Γεωργίου στις Πιόντες.

12. Πιόντες, Άγιος Γεώργιος, η θύρα

https://piontesmani.files.wordpress.com/2023/03/ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΕΞΙΑ – ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΝΑΟΔΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΝΑΩΝ ΣΤΗΝ ΜΕΣΑ ΜΑΝΗ)-.pdf

Θεία Λειτουργία στον Ι.Ν. του Αγίου Χαραλάμπους στις Πιόντες (10/07/2022).

 Θεία Λειτουργία στον Ι.Ν. του Αγίου Χαραλάμπους στις Πιόντες (10/07/2022)

Υλικό από : Χαραλάμπη Αλετουράκο

Οἱ παλαιότεροι ἱεροί ναοί τῆς Ἀνατολικῆς Μάνης (μέχρι τόν 15ο αἰῶνα)

 Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’

 

Ἡ εὐρύτερη περιοχή τῆς Ἀν. Μάνης διαθέτει πολλούς ναούς. Παρακάτω παραθέτουμε ἕνα κατάλογο τῶν παλαιοτέρων ἱερῶν ναῶν μικρῶν ἤ μεγάλων, ἐνοριακῶν ἤ παρεκκλησίων ἤ κοιμητηρίων, μερικῶν σχεδόν ἐρειπωμμένων μέχρι τόν 15ο αἰῶνα.

Στήν εὐρύτερη περιοχή Γυθείου:

1. Ἅγιος Δημήτριος (χωριό Πλάτανος): ναός σταυροειδής μετά τρούλου τοῦ τέλους τοῦ 11ου αἰῶνα. Οἱ τοιχογραφίες εἶναι τοῦ12ου αἰῶνα.
2. Ἅγιος Γεώργιος (Δροσοπηγή). Μέ τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
3. Ἅγιος Γεώργιος (Ἀρχαία Καρυούπολη): Κατάγραφος μέ τοιχογραφίες. Ὁ ναός χρονολογεῖται τόν 15ο αἰῶνα.
4. Ἁγία Βαρβάρα (Σκουτάρι): Ναός σταυροειδής. Ἡ παλαιότερη ἁγιογραφία εἶναι τοῦ 15ου αἰῶνα.
5. Ἅγιος Νικόλαος (Σκαλτσοτιάνικα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
6. Ἅη-Γιάννης ὁ Ποταμίτης (Κοκκάλα): Εἶναι λαξευτός σέ βράχο καί ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
7. Ἁγία Παρασκευή (Δημαρίστικα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
8. Ἅγιος Ζαχαρίας (Λάγια): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
9. Ἅϊ-Στράτηγος (Λάγια): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα. Εἰδικά οἱ τοιχογραφίες παρουσιάζουν παραστάσεις μέ θαύματα τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ.
10. Ἅγιος Γεώργιος (Πιόντες): Ἔχει τοιχογραφίες ἀπό τόν 10ο αἰῶνα.
11. Ἅγιος Φίλιππος (Κορογωνιάνικα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 10ου αἰῶνα.

*

Στήν εὐρύτερη περιοχή Οἰτύλου βρίσκονται:

12. Ναός τοῦ Σωτῆρος (Οἴτυλο): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 15ου αἰῶνα.
13. Ἅγιος Βασίλειος (Χαριά-Μάλες): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
14. Ἅγιοι Θεόδωροι (Χαριά): Χρονολογεῖται ὁ μονοκάμαρος αὐτός ναός τόν 12ο αἰῶνα.
15. Ἅγιος Γεώργιος (Χαριά): Ναός τοῦ 12ου αἰῶνα.
16. Ἅϊ-Σίδερος (Πύργος Διροῦ): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 15ου αἰῶνα.
17. Ἅγιος Ἰωάννης (Πύργος Διροῦ): Εἶναι μονοκάμαρος ναός τοῦ 12ου αἰῶνα.
18. Ἅγιοι Θεόδωρος ἤ Ἅγ. Νίκων (Πύργος Διροῦ): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
19. Ἁγία Βαρβάρα (Γλέζου Διροῦ): Ἔχει ὑπολείμματα τοιχογραφιῶν τοῦ 13ου αἰῶνα.
20. Ἅγιος Νικόλαος (Γλέζου Διροῦ): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
21. Ταξιάρχες (Γλέζου Διροῦ): Εἶναι σταυροειδής ναός τοῦ 11ου αἰῶνα.
22. Ἅγιος Πέτρος (Γλέζου Διροῦ): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
23. Ἅγιος Γεώργιος (Νικάνδρι): Ἔχει διάκοσμο τοῦ 14ου αἰῶνα.
24. Ταξιάρχης (Χαρούδα): Χρονολογεῖται τόν 11ο αἰῶνα.
25. Παναγία (Τριανταφυλλιά): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
26. Ἅγιοι Ταξιάρχες (Τριανταφυλλιά): Οἱ τοιχογραφίες εἶναι τοῦ 13ου αἰῶνα.
27. Μονή Φανερωμένης (Δρύαλος Φραγκούλια): Ἀρκετές τοιχογραφίες εἶναι τοῦ 13ου αἰῶνα.
28. Ταξιάρχης (Δρύαλος): Εἶναι τοῦ 12ου αἰῶνα.
29. Ἅγιος Θεόδωρος (Τσόπακας): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
30. Ναός κοιμητηρίου (Παλιόχωρα): Ἔχει ὑπολείμματα τοιχογραφιῶν τοῦ 10ου αἰῶνα.
31. Ἅγιος Βασίλειος καί Ἅγ. Ἰωάννης (Καφιόνα): Δίκλιτος ναός τοῦ 11ου αἰῶνα.
32. Ἅγιοι Θεόδωροι (Καφιόνα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 12ου αἰῶνα.
33. Ἅγιος Θεόδωρος (Μπάμπακα): Εἶναι σταυροειδής ναός τοῦ 11ου αἰῶνα.
34. Ναός Ἀσωμάτων (Κουλούμι): Ναός σταυροειδής τοῦ 12ου αἰῶνα μέ τοιχογραφίες τοῦ 13ου καί 14ου αἰῶνα.
35. Ἅγιος Γεώργιος (Μπρίκι): Μονοκάμαρος ναός μέ μαρμάρινο τέμπλο τοῦ 11ου αἰῶνα.
36. Ἅγιος Νικόλαος (Μπρίκι): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 15ου αἰῶνα.
37. Ἅϊ-Λέος (Μπρίκι): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 15ου αἰῶνα.
38. Ἁγία Βαρβάρα (Ἔρημος): Ναοί σταυροειδής τρουλαῖος μέ νάρθηκα τοῦ 12ου αἰῶνα.
39. Σουλιανή (Ἔρημος): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
40. Ἅγιοι Ἀνάργυροι (Μίνα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
41. Ἅγιος Γεώργιος (Μίνα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
42. Ἀρχάγγελος Μιχαήλ (Πολεμίτας): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
43. Ἅγιος Νικόλαος (Πολεμίτας): Εἶναι μονοκάμαρος ναός τοῦ 14ου αἰῶνα.
44. Βλαχέρνα (Μέζαπος): Σταυροειδής ναός τρουλαῖος μέ τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
45. Βασιλική (Ἀκρωτήριον Τηγάνι): Τοῦ 7ου αἰῶνα.
46. Προφήτης Ἠλίας (Ἁγία Κυριακή). Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
47. Ἀγήτρα (Ἀγία Κυριακή, Δυτικά τοῦ ἀκρωτηρίου Τηγάνι): Ναός σταυροειδής, τρουλαῖος μέ τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
48. Ἅγιος Γεώργιος (Καρύνια): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
49. Σωτήρας (Γαρδενίτσα): Δικιόνιος τρουλαῖος ναός τοῦ 11ου αἰῶνα.
50. Ἅγιος Πέτρος (Γαρδενίτσα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
51. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος (Γαρδενίτσα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 12ου αἰῶνα.
52. Ἅγιος Προκόπιος (Σταυρί): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 9ου αἰῶνα.
53. Ἁγίου Σεργίου καί Βάκχου (Κοίτα): Ναός τρουλαῖος, τετρακιόνιος μέ τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
54. Ἀσώματος (Κοίτα): Εἶναι τοῦ 10ου αἰῶνα στό Κακό Βουνό.
55. Ἅγ. Γεώργιος (Κοίτα): Μέ τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
56. Ἅγιος Νικήτας (Κηπούλα): Κοιμητηριακός ναός μέ τοιχογραφίες τοῦ 10ου αἰῶνα.
57. Ἅγιος Φίλιππος (Ἄνω Πούλα): Ναός τοῦ 13ου αἰῶνα.
58. Ἅγιοι Θεόδωροι (Ἄνω Πούλα): Ναός τοῦ 11ου αἰῶνα.
59. Ἅγιος Νικήτας (Καραβᾶς): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
60. Ἅγιος Μάμας (Καραβᾶς): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
61. Ἅγιος Ἀνδρέας (Κεχριάνικα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
62. Ἁγία Κυριακή (Κοῦνος): Ναός τοῦ 11ου αἰῶνα.
63. Ἅγιος Γεώργιος (Κέρια): Ἔχει ἴχνη τοιχογραφιῶν τοῦ 10ου αἰῶνα, ἀλλά καί τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
64. Ἅγ. Δημήτριος (Κέρια): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
65. Ταξιάρχης (Κέρια): Ἔχει τοιχογραφίες (ὑπολείμματα) τοῦ 10ου αἰῶνα.
66. Ἅγιος Γεώργιος (Κ. Μπουλαριοί): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
67. Ναός Μεταμορφώσεως (Καλόπυργος): Ἔχει τοιχο-γραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα. Εἶναι ναός τοῦ κοιμητηρίου.
68. Ἅγ. Νικόλαος (Ἄνω Μπουλαριοί): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
69. Ἅγ. Παντελεήμων (Ἄνω Μπουλαριοί): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 13ου αἰῶνα.
70. Ἅϊ-Στράτηγος (Ἄνω Μπουλαριοί): Ναός σταυροειδής, τρουλαῖος, μέ διάκοσμο τοῦ 12ου αἰῶνα.
71. Κοιμήσεως Θεοτόκου (Οἰκισμός Πέπο): Ἔχει τοιχο-γραφίες, τό πρῶτο στρῶμα, τοῦ 13ου αἰῶνα.
72. Ταξιάρχης ἤ Ἅϊ-Στράτηγος (Ἅλυκα): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 10ου αἰῶνα.
73. Ἁγία Κυριακή (Μάραθος): Ἔχει τοιχογραφίες, τό πρῶτο στρῶμα, τοῦ 13ου αἰῶνα.
74. Ἅγ. Παντελεήμων (Κοτράφι): Ἔχει τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
75. Ἅγ. Κωνσταντῖνος (Τσικαλιά): Εἶναι στό κοιμητήριο δίκογχος ναός μέ τοιχογραφίες τοῦ 11ου αἰῶνα.

*

Πηγή ἀπετέλεσε τό σπουδαῖο δοκίμιο τοῦ ἀειμνήστου μεγάλου καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Νικολάου Δρανδάκη ὑπό τόν τίτλον: Σχεδίασμα Καταλόγου τῶν τοιχογραφημένων βυζαντινῶν καί μεταβυζαντινῶν ναῶν Λακωνίας (ἀνάτυπον ἐκ τῶν «Λακωνικῶν Σπουδῶν», τ. 15’ (1996) σσ-167-236), Ἀθῆναι 1996. Πρέπει νά ὑπογραμμισθεῖ ὅτι ὁ καθηγητής τῆς Βυζ. Ἀρχαιολογίας Δρανδάκης, ἔχει καταγράψει πλῆθος ἱερῶν ναῶν καί εἰκόνων καί ἡ διατριβή του ἐπί ὑφηγεσία, ὅπως ἦταν τότε ἡ πανεπιστημιακή διαδικασία ἀνέλιξης σέ ἑπόμενη βαθμίδα, εἶχε ὡς θέμα: «Βυζαντιναί τοιχογραφίαι τῆς Μέσα Μάνης» (1965). Ἡ σπουδαιότερη μάλιστα ἀνασκαφή του ἦταν τῆς περιοχῆς τοῦ ἀκρωτηρίου Τηγάνι τῆς Μάνης κατά τήν περίοδο 1977 ἕως 1984, ὅτε εὗρε καί τίς παλαιοχριστιανικές βασιλικές καί ἔτσι ἀποδεικνύεται ὅτι ὁ χριστιανισμός εἰσῆλθε στήν Μάνη περί τούς 6ο-7ο αἰῶνες. Ἐκοιμήθη τό 2004 στήν Ἀθήνα.

Ὅλοι αὐτοί οἱ ναοί τούς ὁποίους ἀναφέραμε ὀφείλουμε νά τούς διαφυλάξουμε μέ κάθε τρόπο, ἀλλά καί νά ἀποτελοῦν προσκύνημα γιά ὅλους μας.

https://www.im-manis.gr/index.php/o-mitropolitis/arthra/5544-o-palaioteroi-eroi-naoi-t-s-natolik-s-manis-mexri-ton-15o-a-na