Φραγκοσυκιά - Opuntia ficus-indica

Πολύκλαδος κακτόμορφος θάμνος της οικογένειας των Κακτοειδών (Cactaceae), ύψους 3-4 μ. Αποτελείται από κυκλικά ή ωοειδή σαρκώδη τμήματα ενωμένα μεταξύ τους. Τα φύλλα έχουν αντικατασταθεί από σκληρά αγκάθια. Τα άνθη είναι μεγάλα και εντυπωσιακά, κίτρινα, άμισχα και εκφύονται συνήθως από το πάνω μέρος του φυτού. Ο καρπός (φραγκόσυκο) είναι σαρκώδης, ροδοκόκκινος εξωτερικά και αγκαθωτός.

Απαντάται σε βραχώδεις, προσήλιες και ξηρές θέσεις. Προέρχεται από την Κεντρική Αμερική και έχει εισαχθεί στη Μεσόγειο από τον 16ο αιώνα. Καλλιεργείται για τους καρπούς του. Καθώς οποιοδήποτε μέρος του φυτού ριζοβολεί, εξαπλώνεται εύκολα και δημιουργεί αδιαπέραστους φυτοφράχτες. Σήμερα αυτοφύεται σε πολλές θερμές περιοχές της χώρας μας.

Στη Μάνη το φραγκόσυκο αποτελούσε εύγευστο φρούτο που κοβόταν τις πρωινές ώρες, όταν δεν φυσούσε αέρας. Το κόψιμο, που απαιτεί τέχνη, γίνεται με ένα μακρύ ξύλο που στην άκρη του έχει ένα γυρτό καρφί σαν γάντζο, αν και τελευταία έχουν κατασκευασθεί με ακονισμένη λάμα στην άκρη. Τρώγεται πάντα δροσερό και σήμερα εξακολουθεί να είναι το αγαπημένο φρούτο για ντόπιους και ξένους. Η μεγάλη κατανάλωση προκαλεί δυσκοιλιότητα.

Χαμομήλι (Matricaria chamomilla)

Το χαμομήλι πήρε το όνομά του από το άρωμά του (μήλο του εδάφους) και ο πρώτος που αναφέρει τις ευεργετικές του ιδιότητες είναι ο πατέρας της Ιατρικής ο Ιπποκράτης. που το θεωρούσε εμμηναγωγό και φάρμακο κατά της υστερίας. Η μονοετής πόα, (Ματρικάρια το χαμαίμηλον) της οικογένειας των Συνθέτων, είναι φυτό αρωματικό και φαρμακευτικό, ύψους μέχρι 35 εκατοστά, με λείο βλαστό, πολύκλαδο και όρθιο.

Τα φύλλα είναι φτεροσχιδή και τα άνθη είναι σε ακραία κεφάλια ασπροκίτρινα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη και η άνθηση που αρχίζει τον Απρίλιο διαρκεί μέχρι και τον Ιούνιο. Από τα άνθη του, που συλλέγονται όταν ανοίξουν καλά, παρασκευάζεται ένα από τα καλύτερα ευστόμαχα αφεψήματα.

Ποικιλίες του χαμομηλιού καλλιεργούνται, γιατί το αφέψημά τους έχει καταπραϋντικές και θεραπευτικές, στις τοπικές φλογώσεις, ιδιότητες. Τα άνθη επίσης θεωρούνται αντιπυρετικά, ευκοίλια, χολαγωγά, σιελογόνα, εμμηνάγωγα, σπασμολυτικά, αντιαλλεργικά, επουλωτικά, καταπραϋντικά των νεύρων, αεραγωγά, ανθιλμινθικά και ορεκτικά.

Η χριστιανική παράδοση έχει αφιερώσει το χαμομήλι στον Άγιο Γεώργιο προφανώς γιατί ανθίζει κοντά στην γιορτή του (23 Απριλίου).

Χωνάκι (Κομβολβουλία ο αλθαιοειδής Convolvulus althaeoides subsp. tenuissimus)

 

Ανήκει στην οικογένεια των Κομβολβουλιδών, (Convolvulaceae). Είναι πολυετής έρπουσα πόα, διαδεδομένη στη Μάνη, μήκους 1μ. Έχει φύλλα έμμισχα, ακέραια ή οδοντωτά και χνουδωτά. Τα άνθη του φυτού μοιάζουν με μικρά χωνιά, που έχουν χρώμα ρόδινο. Οι καρποί του είναι κάψες υποσφαιρικές.

Υπάρχουν δύο είδη. Το άγριο και το ήμερο. Το άγριο έχει μικρότερα άνθη χρώματος ασπρορόδινου και φύλλα επιμήκη και λεία. Τα παιδιά έκοβαν τα άνθη του και ρουφούσαν το νέκταρ που κρύβουν στη βάση της χοάνης.