Η τοπική Διοίκηση της Μάνης είχε την ιδιαιτερότητά της και την διοικούσαν οι καπετάνιοι και ο μπέης της. Υπήρχε σημαντική διαφορά από την υπόλοιπη τουρκοκρατούμενη Πελοπόννησο που εκλέγονταν εκεί οι κοτζαμπάσηδες.
Από τη δεύτερη τουρκοκρατία -άρχισε το 1715, η Μάνη διαιρέθηκε σε τέσσαρες καπετανίες:
α) το Σταυροπήγι - ο μετέπειτα δήμος Αβίας,
β) ο Ζυγός που περιλάμβανε τους δήμους Καρδαμύλης και Λεύκτρου,
γ) η Μέσα Μάνη με τους δήμους Αρεοπόλεως και Μέσσης και
δ) η Κάτω Μάνη, δηλαδή η Ανατολική Μάνη που έφθανε τότε μέχρι το Σκουτάρι.
Ως καπετάνιοι αναγνωρίστηκαν από την τουρκική διοίκηση :
- Στο Σταυροπήγι, ο καπετάν Γιαννάκης Κουτήφαρης,
-Στο Ζυγό ο καπετάν Ξάνθος Γιατρός και
- Στην Κάτω Μάνη ο Αντώνιος Καβαλιεράκης
( για τη Μέσα Μάνη δεν αναφέρεται καπετάνιος).
Η Μάνη όφειλε να καταβάλη κάθε χρόνο στο τουρκικό ταμείο 4.000 γρόσια, δηλαδή από χίλια κάθε καπετανία.
Μετά τα Ορλώφικά η κατάσταση άλλαξε και από το 1777 ορίστηκε μπέης στη Μάνη, τον οποίο υποτίθεται ότι υποδείκνυαν οι Μανιάτες και τον διόριζε η Πύλη.
Η Μάνη υπαγόταν έκτοτε στη Διοίκηση του στόλου, όπως τα νησιά και ο Μπέης της Μάνης κατέβαλε κάθε χρόνο 15.000 γρόσια για το σουλτανικό ταμείο και 2.500 για το ταμείο του στόλου.
Για τους μπέηδες της Μάνης συνήθως οι Τούρκοι δεν ρωτούσαν το λαό, αλλά ορίζονταν αρχικά οι γαλλόφιλοι. Από αυτό φαίνεται ότι οι ξένες δυνάμεις ενδιαφέρονταν για την ηγεμονία της Μάνης.
Όταν όμως ο Μέγας Ναπολέων φάνηκε απειλητικός για την Οθωμανική Αυτοκρατορία άρχισαν να προτιμούνται οι αγγλόφιλοι. Διαδοχικά ορίστηκαν Μπέηδες ο Τζανέτμπεης Κουτούφαρης, ο Μιχάλμπεης Τρουπάκης, ο Τζανήμπεης Γρηγοράκης (γαλλόφιλοι), ο Παναγιώτης Κουμουνδουράκης, ο Αντώνμπεη Γρηγοράκης (αγγλόφιλοι), ο Κωνσταντήμπεης Ζερβάκος (ήταν υπόδειξη του Βελή – γιού του Αλή πασά των Ιωαννίνων – πασά της Τριπολιτσάς.
Ακολούθησε ο Θεοδωρόμπεης Γρηγοράκης που φαίνεται ότι τον ζήτησαν οι Μανιάτες και υπάρχει η σχετική αίτηση και τελευταίος μπέης ήταν Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης εκλογή του αντιναυάρχου Σουκιούρμπεη, που ήταν θεός ή αδελφός του Πετρόμπεη και είχε εκτουρκισθεί.
Ο διορισμός του Θεοδώρμπεη Γρηγοράκη φαίνεται ότι έγινε κατόπιν αιτήσεως των Μανιατών.Την αλιτηση ή εκλογή του Θεοδωρόμπεη έχει δημοσιεύσει ο Σωκράτης Κουγέας, Πελοποννησιακά 5(1962)68:
‘’Ενδοξότατε Εμίναγα δουλικώς προσκυνούμεν.
Επειδή κατά την προσταγήν σας εσυνάχθημεν όλοι εδώ εις Μαραθωνήσι Δεσποτάδες της Μάνης και καπεταναίοι και πρόκριτοι, και ελθόντες έμπροσθεν της ενδοξότητός σας ανεγνώσθη το υψηλόν προσκυνητόν μπουγιουρντί (προσταγή) του υψηλοτάτου και πολυχρονίου Βαληγιανούμ (Θεοφυλάκτου) Καπουδάν πασά αυθεντός μας και γράμμα της εκκλησίας μας του Πατριάρχου, τα οποία ακούσαντες όλοι καθαρώς εκαταλάβαμεν την έννοιαν της υψηλής προσταγής του πολυχρονίου αυθεντός μας, και συμβουλήν και αφορισμόν του Πατριάρχου μας. Όθεν αναχωρόντας από την ενδοξότητά της εσυνάχθημεν όλοι κοινώς εις εν μέρος, συσκεφθέντες διά να εύρωμεν τον τρόπον της εκτελέσεως των υψηλών προσταγών του πολυχρονίου αυθεντός μας και Πατριάρχου μας. Όθεν λοιπόν λογοτριβήσαντες πολλά τούτο και εκείνο, ποίον να εύρωμεν άξιον, τίμιον και ικανόν διά να εκλέξωμεν Μπέην μας και ζαπίτην (φύλακα της τάξεως) του τόπου, και να είναι δυνατός, φρόνιμος και νουνεχής εις το να ημπορή να εκτελέση τα προσταττόμενα παρά το ύψος του πολυχρονίου αυθεντός μας και να δώση το νιζάμι (τάξιν) των κλεπτών και κουρσάρων, και ημείς όλοι συμβοηθοί αυτώ. Προτιμήθη λοιπόν και προεκλέχθη των άλλων ως άξιος και ικανός ο κυρ Θεόδωρος Γληγοράκης, ανεψιός του Τζανέτμπεη και γαμβρός του Αντώνμπεη. Όθεν και παρακαλούμεν την ενδοξότητά της όλοι, επίσκοποι και καπεταναίοι και λοιποί πρόκριτοι οπού αυτόν και η ενδοξότης της να διορίση και να αφήση αρχηγόν μας έως ότου να έλθη η τελεία ψήφος του πολυχρονίου και υψηλοτάτου αυθεντός μας Καπουδάν πασά, καθώς και το κοινόν ημών άρτζι (αναφορά) προς τον πολυχρόνιον αυθέντην μας ζητεί, επειδή και όλος ο ραγιάς της Μάνης εις αυτόν είναι ευχαριστημένος, και ταύτα μεν δουλικώς, μένομεν δε ευπειθείς και υπήκοοι εις τας προσταγάς.
1812, Μαΐου 7.
+ Ο Καρυουπόλεως Βενέδικτος (σφραγίς).
+ Ο Πλάτσης Ιερεμίας (σφραγίς).
+ Ο Ανδρούβιστας Θεόκλητος (σφραγίς).
+ Ο Μηλέας Ιωσήφ (σφραγίς).
+ Ο Ζαρνάτας Παρθένιος.
-Τζανέτμπεης Καπετανάκης-Γρηγοράκης (μεγάλη τουρκική σφραγίς).
-Αντώνμπεης Γρηγοράκης (σφραγίς τουρκική).
-Καπετάν Χριστόδουλος Χρηστέας (μεγάλη ωοειδής σφραγίς φέρουσα επί της κορυφής τα γράμμα ΧΡ+ΔΛ = Χριστόδουλος, χωριζόμενα από σταυρόν, περί την βάσιν του οποίου ορθούνται δύο αντιμέτωποι λέοντες και κάτω τα γράμματα ΖΓΥΖΓ = Ζυγού 1811).
-Καπετάν Γιωργάκης Καπετανάκης (σφραγίς ωοειδής φέρουσα πλην τουρκικών και τα ελληνικά γράμματα ΚΝ.ΓΡΚ = καπετάν Γιωργάκης 1798)
-Κυριακούλης Καπετανάκης Μαυρομιχάλης
-Θεοδωράκης Καλκαντής Καστανάκος
-Γιώργης του καπετάν Κωσταντή Τουράκη.
-Πιέρος (του καπετά Μιχάλη).
-Καπετάν Πανάγος Στρατάκης – Κυβέλος.
-Διονύσιος του Καπετάν Παναγιώτη Μούρτζινου.
-Δημητράκης Γληγοράκης Καβαλιέρης ανιψιός τ’ Αντώνμπεη.
-Γιωργάκης Μπεϋζαντές του Τζανέτμπεη Γρηγοράκη.
-Τσιγκούριος-Γρηγόριος Γληγοράκης ανιψιός του Αντώνμπεη.
-Παναγιώτης Βενετζιανάκις
Ο Μπέης και οι καπετάνιοι της Μάνης
--------------------------------------------------------------
Όπως αναφέρθηκε, πριν από την έναρξη της επανάστασης του 1821 μπέης της Μάνης από το 1816 ήταν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης από την Αρεόπολη (Τσίμονα) και είχε έδρα, όπως όλοι οι Μπέηδες της Μάνης, τις Κιτριές.
Πρώτος Καπετάνιος ή Μπας Καπετάνιος ήταν ο Δημήτριος Τσιγκοτράκος-Γρηγοράκης, ανιψιός του Αντώνμπεη Γρηγοράκη και πρώτος εξάδελφος του Πετρόμπεη. Είχε έδρα τον Αγερανό της Ανατολικής Μάνης.
Ισχυρότερος καπετάνιος και αντίπαλος του Πετρόμπεη ήταν ο Παναγιώτης Μούρτζινος-Τρουκάκης-Παλαιολόγος της Καρδαμύλης. Πριν όμως από την επανάσταση είχαν υπογράψει συμφωνία και είχαν πάψει οι μεταξύ τους αντιπαλότητες.
Στην επαρχία Σταυροπηγίου (μετέπειτα δήμος Αβίας) ήταν δύο καπετάνιοι, ο Καπετάν Γιωργάκης Καπετανάκης-Χριστοδουλάκης στην Τρικότσοβα (Χαραυγή) και ο Αθανασούλης Κουμουνδουράκης στη Ζαρνάτα. Στο Ζυγό της Μάνης (μετέπειτα δήμος Λεύκτρου) καπετάνιος ήταν ο Νικολάκης Χρηστέας. Στην Καστάνια καπετάνιος ήταν ο Γεώργιος Δουράκης, στη Μηλιά ο Παναγος Κυβέλος και στην Καστάνιστα ο Θωμάς Βενετσανάκης.
Ακόμη στην Ανατολική Μάνη καπετάνιος ήταν και ο Γεωργάκης Αντωνάκος-Γρηγοράκης που είχε έδρα το Γύθειο.
Η Μανιάτικη Γερουσία της Καλαμάτας
Στις 23 Μαρτίου 1821, που ελευθερώθηκε η Καλαμάτα ο μπέης της Μάνης Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ορίστηκε αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού, (μανιάτικου), και του Μεσσηνιακού στρατοπέδου, δηλαδή όλη η νότιος Πελοπόννησος αναγνώριζε ως αρχηγό της τον Πετρόμπεη.
Στην Καλαμάτα συνήλθε η Γερουσία της Μάνης που συνεδρίαζε υπό την προεδρία του Πετρόμπεη και την αποτελούσαν κατά κύριο λόγο οι καπετάνιοι της Μάνης και μερικοί ακόμη επιφανείς Μανιάτες.
Στην Καλαμάτα, παράλληλα με τη Γερουσία της Μάνης, συνήλθε και η Μεσσσηνιακή Σύγκλητος, στην οποία μετείχαν οι πολέμαρχοι της Μεσσηνίας Αναγνωσταράς, Παπαφλέσσας, Νικηταράς Σταματελλόπουλος, Δημήτριος Παπατσώνης, Μητροπέτροβας κ.ά., συμμετείχαν ακόμη και οι πρόκριτοι της Καλαμάτας, οι οποίοι ανέλαβαν τον εφοδιασμό των στρατευμάτων, όταν οι πολεμικές ομάδες σκορπίστηκαν σε διάφορα μέτωπα για να πολεμήσουν τους Τούρκους.
Στην απελευθέρωση της Καλαμάτας συμμετείχε και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο οποίος συνέστησε να κατευθυνθούν όλοι οι ένοπλοι στο κέντρο της Πελοποννήσου, αλλά η πρότασή του δεν έγινε δεκτή, για να μην αφήσουν τη Μεσσηνία στα χέρια των Τούρκων της Μεθώνης, της Κορώνης, του Νεοκάστρου, της Κυπαρισσίας κλπ. Όπως γράφει ο Θ. Κολοκοτρώνης στη διήγησή του, την απόφαση πήρε ο Πετρόμπεης, που αναγνωριζόταν από όλους ως αρχηγός, να βαδίσουν εναντίον όλων των κάστρων της Μεσσηνίας και παραχωρήθηκαν 300 Μανιάτες σε αυτόν και τον Παναγιώτη Μούρτζινο για να ξεσηκώσει την Αρκαδία. Από τον Αμβρόσιο Φραντζή μαθαίνουμε ότι προς την Αρκαδία βάδισε την επομένη ο Ηλίας Μαυρομιχάλης με τον Σταυριανό Καπετανάκη και ακολούθησε ο Ηλίας Σαλαφατίνος.
Ο Πετρόμπεης έμεινε στην Καλαμάτα και προήδρευε της Μανιάτικης Γερουσίας που είχε αναλάβει την τήρηση της τάξης στη περιοχή της Καλαμάτας και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου η οποία είχε αναλάβει, όπως αναφέρθηκε, τον εφοδιασμό.
Περισσότερα στο σύνδεσμο
www.etlasp.gr/images/7-g.doc
-------------------------------------------------
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΚΛΟΓΈς ΤΟΠΙΚΏΝ ΑΡΧΌΝΤΩΝ ( επάνω)
ΕΘΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ σελ.5
ΜΑΝΙΑΤΕΣ ΜΕΛΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ 043
Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗ ΜΑΝΗ 045
ΕΚΛΟΓΕΣ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΩΝ 1843 076
Εκλογές στην επαρχία Σταυροπηγίου (δήμο Αβίας) 076
Εκλογές στην επ Μαΐνης (δ. Οιτύλου + Μέσσης) 105
ΕΚΛΟΓΕΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΟ 1862 (ΑΛΦΡΕΔΟΣ) 123
ΕΚΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΔΗΜΩΝ ΜΑΝΗΣ 1844-56 155
Αβίας 1850-1856 157
Καρδαμύλης 199
» » κατ’ αλφαβητική σειρά 218
Λευκτρου 234
» » συμπληρωματικός 257
» » 1847 272
Οιτύλου ψηφίσαντες κατά χωριό 308
» » αλφαβητικός 320
Μέσης 337
Γυθείου 352
Μαλςβρίου 372
Καρυουπόλεως 399
Κολοκυνθίου 415
» » 434
Λαγίας 457
Μελιτίνης 455
» » αλφαβητικός 461
Ψηφοφόροι Καστάνιτσας στο Μελέβρι 467
ΕΚΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ 1871-3 469
Αβίας 470
Καρδαμύλης 501
Λευκτρου 523
Οιτύλου 565
Μέσσης 610
Γυθείου 638
Μαλεβρίου 655
Καρυουπόλεως 685
Κολοκυνθίου 600
Λαγίας 715
Μελιτίνης 732-744
